تفاوت شرکت سهامی عام و شرکت سهامی خاص چیست؟
معرفی شرکت سهامی
شرکت سهامی شرکتی است که سرمایه آن به سهام تقسیم شده و مسئولیت صاحبان سهام محدود به مبلغ اسمی سهام آن ها است.شرکت سهامی شرکت بازرگانی محسوب می شود.ولو اینکه موضوع عملیات آن امور بازرگانی نباشد.در شرکت سهامی تعداد شرکا نباید از سه نفر کمتر باشد
در این شرکت ها سرمایه تامین شده به قطعات بسیار کوچکی از سهام تقسیم می شود و در بین شرکا نسبت به سرمایه ای که می آورند تقسیم می شود و هر چه سرمایه یا آورده نفرات بیشتر باشد قطعات سهام بیشتری به آنها تخصیص خواهد یافت.
شرکت های سهامی به دو دسته اصلی تقسیم می شوند . شرکت های سهامی عام و شرکت های سهامی خاص.
این شرکت ها هر چند نقاط اشتراک زیادی با هم دارند و جز یک خانواده محسوب می شوند .هر چند از دیدگاه عموم تفاوت این دو شرکت در میزان سرمایه و سهام این دو شرکت و نحوه تادیه آن ها می باشد ولی این دو شرکت تفاوت های کلیدی زیادی دارند که باعث شده ساختار این شرکت را در بسیاری از جاها و دیدگاه ها کاملا جدا ببینند هر چند هر دو نهایتا شرکت سهامی هستند .
شرکت های سهامی جزء شرکت های سرمایه ای هستند و این یعنی اینکه اعتبار این شرکت ها در گرو سرمایه این شرکت ها می باشد .این شرکت ها در همه نوع فعالیت اقتصادی می توانند حضور داشته باشند و تفاوتی هم ندارد که خاص باشند یا عام .
شرکت سهامی عام(Public compan) چیست؟
شرکت سهامی عام شرکتی است که موسسین آن قسمتی از سرمایه ی شرکت را از طریق فروش سهام به مردم تامین می کنند (اطلاعات بیشتر را در مورد عرضه اولیه سهام بخوانید)
به این طریق که موسسین قبلاَ بیست درصد سرمایه را خودشان تعهد کرده و لااقل سی و پنج درصد مبلغ تعهد شده را در حسابی به نام شرکت در شرف تاسیس در یکی از بانک ها سپرده و سپس اظهارنامه ای به ضمیمه ی طرح اساسنامه ی شرکت و طرح اعلامیه ی پذیره نویسی سهام،به مراجع ثبت شرکت ها تسلیم نمایند.
پس از ثبت شرکت سهامی عام،سهام آن در بورس داد و ستد می شود.
نحوه ی تشکیل شرکت سهامی عام
شرکت سهامی عام کامل ترین نوع شرکت سهامی است و مسلم است برای انجام امور مهم از قبیل استخراج معادن و تجارت با کشورهای خارج و تاسیس کارخانجات و ایجاد سدها و بانک ها تشکیل می شود که سرمایه ی فردی کفاف آن را نمی دهد.از آن جا که شرکت سهامی عام برای جلب سرمایه های مهم ایجاد می شود ، لازم است تعداد قابل ملاحظه ای شریک گرد هم جمع شوند.
اما شرکت های سهامی خاص بیشترین محبوبیت را در ایران و در بین علاقمندان ثبت شرکت دارند . شرکت های سهامی خاص تنها با سرمایه ای محدود به خود موسسین که به عنوان دارایی شرکت می آورند فعالیت خواهند کرد و تمامی سرمایه این شرکت باید توسط موسسین خود تامین شود
شرکت سهامی خاص(Privately held company) چیست؟
شرکتهای سهامی خاص شرکتهایی بازرگانی هستند هرچند موضوع فعالیت آنها غیر تجاری باشد، مثلا چنانچه فعالیت شرکت سهامی خاص در زمینه خدمات نظافتی، حسابداری، تغییر و نگهداری و ... بدون در نظر گرفتن موضوع بازهم این شرکت چون سهامی خاص است تجاری می باشد.
تفاوت بین شرکتهای سهامی عام و سهامی خاص چیست؟
– شرکت سهامی عام برای تامین سرمایه اقدام به پذیره‌نویسی عمومی می‌نماید ولی شرکت سهامی خاص، حق مراجعه به عامه را ندارد.
– امکان صدور اوراق قرضه فقط برای شرکتهای سهامی عام وجود دارد.
– نقل و انتقال سهام در شرکتهای سهامی عام مشروط به موافقت سهامداران نیست ولی در شرکت سهامی خاص، چنین نقل و انتقالی منوط به توافق مدیران یا مجامع شرکت میتواند باشد.
– سهام شرکت سهامی عام قابل عرضه در بازار بورس است ولی شرکت سهامی خاص چنین اجازه‌ای ندارد.
– مدیران و سهامداران شرکت سهامی عام، حداقل 5 نفر و شرکت سهامی خاص حداقل 3 نفر می‌باشد.
– در شرکتهای سهامی عام عبارت (سهامی عام) و در شرکتهای سهامی خاص عبارت (شرکت سهامی خاص) باید قبل از نام شرکت یا بعد از آن بدون فاصله با نام شرکت در کلیه اوراق و اطلاعیه ها و آگهی های شرکت به طور روشن و خوانا قید شود.
پذیره نویسی چیست؟
تعهد پرداخت سهام را که از ناحیه اشخاص به عمل می آید ، قانون پذیره نویسی نامیده می شود .
به موجب آگهی ( که اصطلاخ قانونی در این مورد اعلامیه است ) اشخاصی که مایل به سرمایه گذاری در شرکت سهامی عام هستند دعوت می شوند تا با ملاحظه عملی که شرکت برای انجام آن تأسیس می شود و سرمایه ای که در نظر گرفته شده و با اطلاع از سوابق و شخصیت مؤسسین در خرید سهام شرکت نمایند.
شرکت با مسئولیت محدود چیست؟
شرکت با مسئولیت محدود Private limited company نوعی شرکت است که، بر خلاف شرکت تضامنی، مسئولیت هر یک از سهامداران در مورد بدهی‌های شرکت محدود به مبلغ سرمایه‌گذاری شده در شرکت است و در صورت عدم کفایت مجبور نیستند اموال شخصی خود را در این راه مصرف نمایند.
به زبان ساده‌تر در صورتی که شرکت ورشکسته شود و نتواند جوابگوی طلبکاران باشد تنها سرمایه سهامداران از بین می‌رود و طلبکاران نمی‌توانند باقی‌مانده مطالبات خود را از اموال شرکای شرکت مطالبه کنند.
شرکت با مسئولیت محدود در ایران تنها با حداقل دو شریک قابل ثبت است و هر گونه نقل و انتقال سهام آن تنها از طریق دفتر اسناد رسمی امکان‌پذیر است.
عرضه اولیه سهام چیست؟
در مقاله قبلی نحوه ثبت نام در بورس مرحله به مرحله آموزش داده شد. در این مقاله ما قصد داریم اصطلاحاتی را تعریف کنیم که مناسب افرادیست که تازه پا به عرصه بازار بورس نهاده اند و آن هم عرضه اولیه سهام است.
عرضه اولیه سهام (Initial Public Offerings) که به اختصار با IPO نشان داده میشود، عبارتست از اولین فروش سهام توسط یک شرکت خصوصی که طی آن به یک شرکت عمومی تبدیل میشود.
برای درک بهتر موضوع، مثالی را در مورد تبدیل یک شرکت سهامی خاص به یک شرکت سهامی عام با هم مرور می‌کنیم.
فرض می‌کنیم یک فرد (و یا چند نفر به صورت شراکتی) کسب و کار جدیدی را راه می‌اندازد. با این فرض در واقع مالک این کسب و کار فقط آن فرد (و یا آن چند نفر) خواهد بود. این فرد (یا افراد) میتواند اشخاص دیگری را به عنوان شریک به مجموعه خود اضافه کند و با این کار سرمایه جدیدی برای کسب و کار قبلی جذب کند. دقت کنید که این شرکت هر اندازه‌ای میتواند باشد؛ چه در اندازه یک کسب و کار محلی و خانوادگی یا در حد یک کسب و کار چند ده میلیاردی! ولی همچنان این شرکت یک شرکت خصوصی خواهد بود. زیرا حق خرید و فروش سهم‌الشرکه دارای یک سری محدودیت‌های حقوقی است که بین شرکا محفوظ می ماند. حال ممکن است فعالیت شرکت به جایی برسد که نیاز به منابع خیلی زیاد برای توسعه فعالیت‌های خود داشته باشد و شرکا تصمیم بگیرند که شرکت را از حالت خصوصی درآورده و با عرضه بخشی از سهم خود، شرکای بیشتر و با قوانین مربوط به شرکتهای سهامی عام را وارد کسب و کار خود کنند. در این مرحله موضوع عرضه اولیه مطرح میشود.
عرضه‌ی عمومی اولیه (IPO)، عرضه‌ی اوراق بهادار شرکت به عموم برای اولین بار و بدون سابقه قبلی قیمت‌گذاری است. خیلی‌ها اعتقاد دارند که عرضه‌های اولیه در بورس مانند طلا است یعنی ما هرچی بخریم به احتمال خیلی بالایی سود کرده‌ایم، واقعیت هم همین است. در چند سال گذشته میتوان گفت تمامی عرضه‌های اولیه دارای سود بوده‌اند.
عرضه اولیه سهام شرایطش نسبت به خرید و فروش عادی سهام کمی متفاوت است. اما بعد از آن دیگر تفاوتی با بقیه سهام موجود در بورس ندارد. حال سوال اینجاست که وقتی سهام یک شرکت برای بار اول در بورس عرضه می شود ما چگونه می توانیم آن را بخریم؟
چگونه عرضه اولیه بخریم؟
تا همین چند وقت پیش عرضه اولیه هایی که در بورس ما انجام می شد به روش حراج با اولویت زمان صورت می گرفت. بدین صورت که ابتدا سهم طی یک فرایندی که سرمایه گذاران حقیقی در آن دخالتی نداشتند، اصطلاحا کشف قیمت می شد. یعنی مشخص می شد که سرمایه گذاران می توانند آن سهم را برای بار اول به چه قیمتی خریداری کنند. سپس با توجه به تعداد سهام شرکت و تعداد سهامی که می خواست عرضه بشود، سهمیه هر فردی که می خواست عرضه اولیه بخرد مشخص می شد. در نهایت هم ساعت سفارش گذاری مشخص می شد. مثلا در نهایت بورس اعلام می کرد سرمایه گذاران برای شرکت a که قرار است در ساعت ۱۲:۳۰ دقیقه عرضه شود می توانند هرکدام ۱۰۰۰ سهم و در قیمت ۱۰۰ تومان سفارش بگذارند. پس در این روش قیمت خرید، ساعت خرید و حداکثر حجم خرید از قبل کاملا مشخص شده بود و در نهایت شما باید در ساعت مشخص شده سفارش خود را در سیستم ثبت می کردید. اگر هم تعداد سهم های تقاضا شده از تعداد سهم های عرضه شده بیشتر می شد، اولویت با افرادی بود که سفارش خود را زودتر ثبت کرده بودند. اما مدتی است که روش خرید عرضه اولیه به روش بوک بیلدینگ تغییر پیدا کرده است.
روش بوک بیلدینگ در عرضه اولیه چیست؟
به تازگی در بورس تهران از روش جدیدی با نام بوک بیلدینگ رونمایی شده است. از این به بعد شما برای خرید عرضه اولیه باید به روش بوک بیلدینگ اقدام به خرید سهام بکنید. مهم ترین مزیت در روش عرضه اولیه سهام به روش بوک بیلدینگ، امکان ثبت سفارش به قیمت های متفاوت می باشد. در این روش هر سفارش با توجه به حداکثر حجم مشخص شده در قیمتی که خریدار تعیین می کند در سامانه معاملات ثبت خواهد شد و در تخصیص سهام بی عدالتی ایجاد نخواهد شد. در روش بوک بیلدینگ هر خریدار با توجه به تحلیل و بررسی های خود، درخواست خرید سهام را در ساعتی مشخص که از قبل ناظر بازار اعلام می کند، در سیستم معاملاتی ثبت می کند. اما یکی از معایب این روش قیمت و محدودیت مثبت و منفی ۱۰ درصد می باشد. نهاد عرضه کننده یک قیمت را به عنوان کف قیمت سهم مشخص می کند. حال سرمایه گذاران می توانند سفارش خرید خود را در بازه ای بین این قیمت کف و ۱۰% بالاتر از این قیمت قرار دهند.
مشکل این روش این است که به احتمال زیاد در بیشتر مواقع این کار باعث می شود تا افراد در سقف قیمتی اقدام به ثبت سفارش و خرید سهام بکنند. این امر ممکن است موجب ایجاد صف خرید در عرضه اولیه شود. اما به صورت کلی شما در این روش راحت تر از روش حراج اقدام به خرید می کنید. هم چنین دیگر اولویت با سفارش زودتر نیست و شما نباید خیلی سریع سفارش خود را ثبت کنید. بلکه براساس تحلیل خود آن قیمتی را که در بازه مشخص شده است، انتخاب می کنید و در آن قیمت سفارش خود را ثبت می کنید.
به دلیل تقاضای بسیار زیادی که برای عرضه‌های اولیه شکل گرفته، معمولا سهمیه کمی به افراد شرکت‌کننده می‌رسد؛ با این حال، خرید سهام در عرضه اولیه یک راه بی‌خطر برای تجربه اولین سرمایه‌گذاری در بورس است، زیرا بیشتر مواقع مقداری سود نصیب سرمایه گذاران می‌کند.
در عرضه اولیه با بوک بیلدینگ، یک بازه زمانی، حداقل و حداکثر قیمت قابل خرید و سهمیه برای هر کدمعاملاتی در نظر گرفته میشود. شما باید براساس این اطلاعات که توسط ناظر بازار در روز عرضه اعلام میشود، سفارش خود را در ساعت مشخص شده ارسال کنید. تخصیص سهام توسط ناظرین به کدهای معاملاتی انجام می‌گیرد و معمولا در صورت وجود تقاضای بالا، همه افراد بطور مساوی از عرضه‌ها بهره‌مند میشود
رسمی شدن ارزهای دیجیتال
این روزها بحث پول الکترونیکی و ارزهای دیجیتال تبدیل به یکی از اخبار مهم اقتصادی شده و در صدر خبرهای مهم اقتصادی حتما خبری راجع به بیت کوین ها، بلاک چین و دادوستد با پول اکترونیکی دیده می شود. در دنیایی که همه تبادلات به سمت الکترونیکی شدن می رود، نمی توان انتظار داشت که شکل سنتی دادوستد همچنان به روند سابق ادامه یافته و تغییری در آن حاصل نشود.
در واقع با توجه به سرعتی که فضای مجازی و دنیای الکترونیکی در فضای داد و ستد و مبادله ایجاد کرده، ورود به این فضا برای تمام کشورها امری اجتناب ناپذیر به نظر می رسد. ایران هم با توجه به نیاز به حضور فعال در مبادلات بین المللی و همچنین با وجود محدودیت هایی که به خاطر تحریم با آن ها دست درگریبان است، نمی تواند از قافله عقب بیافتد و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران هم در حال تولید ارزدیجیتال ملی است.
بیت‌کوین یک روش پرداخت دیجیتال است که بر مبنای رمزنگاری و با شبکه‌ای از کامپیوترها ممکن میشود. بیت‌کوین ارزی نیست که بانک مرکزی داشته باشد و نقل و انتقال‌ها با تایید در شبکه ممکن میشود.
هر بیت‌کوین زنجیره‌ای دیجیتال از سوابق تراکنش دارد (blockchain) که به صورت توزیع‌شده روی شبکه ذخیره‌سازی و به روزرسانی میشود.
استخراج (Mining) چیست؟
از آنجا که ارزهای رمزنگاری شده مانند بیت کوین ماهیت غیرمتمرکز دارند بنابراین برای کار کردن شبکه‌ی آن نیاز است تا افرادی در سراسر دنیا در حیات این شبکه دخیل باشند و سرویس ها و خدماتی را در اختیار شبکه قرار دهند. افرادی که در این امر مشارکت می‌کنند قطعا بی نصیب نمی‌مانند و شبکه به پاس خدمات آنها پاداش‌هایی را در نظر گرفته است که در قالب ارزهای دیجیتالی اهدا میشود که این پاداش‌ها به نوعی باعث تولید ارزهای دیجیتالی مانند بیت کوین و اتریوم و… میشود.
لغت ماینینگ (Mining) در ترجمه به معنی استخراج از معادن می‌باشد اما ارتباط آن با دنیای ارزهای رمزنگاری شده چیست و چرا از این کلمه استفاده کرده‌اند؟
دلیل استفاده از این کلمه این است که همانطور که می‌دانید استخراج در معادن کار سختی است و به تخصص نیاز دارد و فردی که این کار را انجام می‌دهد ممکن است به پاس زحمتی که می‌کشد طلا یا سنگ قیمتی پیدا کند (یا اصطلاحا آن را استخراج کند)، در دنیای ارزهای رمزنگاری شده نیز افرادی که سرویس یا خدمتی به شبکه ارائه می‌کنند، به پاس خدمتی که انجام می‌دهند پاداش دریافت می‌کنند. این پاداش در قالب ارزهای دیجیتالی است و میتوان گفت ارزهای دیجیتالی از این طریق تولید می‌شوند. به دلیل شباهت این فعالیت با معنای واقعی کلمه‌ی ماینینگ، استخراج ارزهای رمزنگاری شده، ماینینگ نام گذاری شده است.
چگونه بیت کوین بخرم؟
بعد از اینکه اصول اولیه بیت کوین را آموختید، گام بعدی این است که چگونه بیت کوین تهیه کنید.
بیت کوین یک دارایی است. همچنین همانطور که احتمالا می‌دانید این دارایی فیزیکی نیست و به صورت دیجیتالی منتقل میشود.
خرید بیت کوین از سایت‌های فروشنده بیت کوین و یا به‌طور مستقیم از طریق افراد دیگر انجام می‌پذیرد . شما می توانید با روش‌های مختلفی مانند کارت‌های اعتباری، حساب‌های اینترنتی و یا حتی با سایر ارزهای دیجیتال، از سایت‌ها یا افراد حقیقی، بیت کوین خریداری نمایید.
برای خرید بیت کوین فرایند زیر را باید در نظر بگیرید:
۱- نصب کیف پول بیت کوین
۲- پیدا کردن فروشنده معتبر بیت کوین (سایت یا فرد حقیقی)
۳- انتقال پول به فروشنده و دادن آدرس کیف پول برای دریافت بیت کوین‌های خریداری شده (بعضی از سایت‌ها خودشان دارای کیف پول هستند)
۴- انتقال بیت کوین از فروشنده به کیف پول شما
کیف پول دیجیتالی چگونه عمل می‌کنند؟
میلیون نفر از مردم جهان از کیف پول‌های دیجیتالی استفاده می‌کنند، اما سردرگمی های زیادی در رابطه با این کیف پول‌ها در میان جامعه ارزهای دیجیتال وجود دارد. برخلاف کیف پول‌های معمولی، کیف پول‌های دیجیتالی هیچ مقدار ارز فیزیکی را در خود جای نمی‌دهند. در واقع ارزهای دیجیتالی در هیچ کجا و به هیچ صورت فیزیکی‌ای نگهداری نمی‌شوند. تمام اطلاعات موجودیت آنها و تراکنش‌ها بر روی بلاک چین ذخیره می‌گردد.
کیف پول‌های ارزهای دیجیتالی معمولاً نرم‌افزارهایی هستند که کلیدهای عمومی و خصوصی شمارا در خود نگهداری می‌کنند و در واقع رابط میان شما و بلاک چین‌های مختلف هستند؛ از همین رو کاربر میتواند مقدار ارز موجود خود را بررسی کند، پول ارسال یا دریافت کند و دیگر عملیات‌های مرتبط را با آن به انجام برساند. وقتی‌که فردی به شما بیت کوین یا هر نوع ارز دیجیتالی دیگر می‌فرستد درواقع مالکیت این ارزها را به کیف پول شما انتقال می‌دهد. به‌منظور ارسال ارز دیجیتال، کلیدهای خصوصی‌ای که در کیف پول شما ذخیره‌شده‌اند باید با آدرس‌های عمومی‌ای که به ارزهای شما مرتبط است همخوانی داشته باشند. در این میان هیچ‌گونه انتقال فیزیکی از ارزها صورت نمی‌پذیرد. تراکنش به‌صورت گزارشی از تراکنش بر روی بلاک چین انجام میشود و شما آن را در تغییر مانده‌حساب ارزهای دیجیتالی خود در کیف پولتان مشاهده می‌کنید.
امروز و فردا کردن برای طراحی ابزار دور زدن تحریم/ ارز دیجیتال عملیاتی نشد
به گزارش خبرگزاری تسنیم ارز دیجیتال با ۲ ویژگی به خصوصی که دارد ابزاری کاملا متناسب با دور زدن تحریم ها محسوب میشود. اما متاسفانه بانک مرکزی و وزرات ارتباطات در طراحی رمز ارز ملی کم کاری و امروز و فردا می کنند.
دو ویژگی رمز ارز که مخصوص دور زدن تحریم است:
دو ویژگی مهم بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال که وجه تمایز آنان با ارزهای سنتی رایج جهانی همچون دلار و یورو است:
انتشار غیرمتمرکز: آن است که موجب شده هیچ نهاد به‌خصوصی از جمله بانک‌های بزرگ کشورها و دولت‌ها نتوانند کنترل شبکه بیت کوین را به دست بگیرند و مبادلات در آن فارغ از مسائل دیپلماتیک است. اما با این حال بیت کوین میتواند برای پرداخت هزینه کالاها و خدمات مختلف به‌صورت الکترونیکی مورد استفاده قرار بگیرد و در این‌خصوص همچون دیگر ارزهای سنتی نظیر یورو و دلار و حتی ریال عمل می‌کند که به‌صورت مجازی و اینترنتی نیز میتوان از آن برای خرید محصولات بهره گرفت
ناشناس بودن معامله کنندگان: ویژگی بعدی که بیت کوین را خاص می کند پنهان بودن هویت خریداران و فروشندگان رمز ارز ها هست که توانایی ردیابی و رصد را برای نهادها و سازمان ها غیرممکن می کند. موضوع نظارت‌پذیری در بلاک چین در شرایطی که حتی برای ایجاد یک صرافی باید اساسنامه و مجوز بانک مرکزی را اخذ کند اما ارزهای دیجیتال مشمول چنین مجوزها و اقداماتی نمی‌شوند.
این دو ویژگی باعث شده ارزهای دیجیتال ابزاری مناسب برای دور زدن تحریم های بین المللی و ایجاد یک کانال ارزی غیرشفاف برای انجام مراودات مالی خارجی و دریافت ارز حاصل از فروش نفت باشد.
وعده های عملی نشده بانک مرکزی و وزارت ارتباطات
اسفند ۹۶ بود که جناب آقای آذری جهرمی خبر طراحی پایلوت رمز ارز دیجیتالی ملی و ایرانی توسط بانک وابسته به این وزارتخانه یعنی پست بانک خبر داد ولی تاکنون پس از حدود ۲سال هیچ خبری از طراحی توسط این بانک نشده است. با پیگیری های به عمل آورده گویا ناتوانی علمی و فنی مجموعه وزراتخانه ارتباطات باعث به تعویق افتادن و عدم طراحی این ابزار دور زدن تحریم ها شده است.
وزیر ارتباطات در اردیبهشت سال گذشته با تاکید بر قابلیت دور زدن تحریم با فناوری بلاکچین گفته بود: غیرمتمرکز بودن و عدم نظارت هیچ نهاد رگولاتوری مالی بر ارزهای مجازی از جمله خصوصیات پول‌های دیجیتالی است؛ تمامی رمز ارزها قابلیت دور زدن تحریم دارند چرا که تحت نظارت رگولاتور مالی ایالات‌متحده آمریکا نیستند و این مساله در ارز مجازی ملی نیز طبیعتا وجود دارد. اما در مرداد ماه سال گذشته وزیر جوان ارتباطات توپ را در زمین بانک مرکزی انداخت و گفت: در حوزه ارزهای رمزنگار وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات تصمیم گیر نیست و تمامی مباحث این حوزه به بانک مرکزی مربوط میشود اما وزارت ارتباطات در این حوزه در حال پژوهش و فعالیت‌های آزمایشگاهی است تا بتواند از بستر بلاک چین و رمز ارزها استفاده کند.
شاخص کل هم وزن بورس
شاخص‌های بورس در واقع معیارهای مهمی هستند که با بررسی و تحلیل آنها، میتوان وضعیت گذشته و حال بورس را از جنبه‌های مختلف، ارزیابی و حتی با کمک روش‌های نموداری روند آینده بورس را پیش‌بینی کرد.بنابراین طبیعتا با توجه به نقش بسیار مهمی که شاخص‌های بورس، در تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران ایفا می‌کنند، نوسانات شاخص‌ها نیز برای سرمایه‌گذاران بسیار حائز اهمیت است. شاخص‌های بورس، انواع مختلفی دارند که هر کدام، وضعیت بورس را از جنبه خاصی نشان می‌دهد، بنابراین سرمایه‌گذاران در تحلیل شاخص‌های بورس باید به کارکرد هر شاخص توجه کافی داشته باشند.
بارها دیده شده که معاملات بلوکی روی تابلو اصلی در سهام شاخص ساز منجر به جهت‌دهی شاخص کل شده است، از این جهت نمی‌توان با مشاهده وضعیت شاخص کل به وضعیت کلی بازار پی‌برد. به همین دلیل از سال ۱۳۹۳ شاخص هم وزن در اختیار فعالان بازار سرمایه قرار گرفته است، افراد می‌توانند با استفاده از آن با دقت بیشتری نسبت به ورود و خروج نقدینگی و وضعیت کلی بازار تصمیم گیری کنند. برخی از کارشناسان و فعالان بازار سرمایه اعتقاد دارند شاخص کل معیار مناسبی برای ارزیابی شرکتهای بورسی و نشان دهندۀ برآیند عمومی تغییرات بازار سهام نیست. ب طوری که شاهد آن هستیم بازار سهام در وضعیت کاهشی است، اما با افزایش قیمت یک سهم بزرگ شاخص سبز می شود!
برخی از کارشناسان و فعالان بازار سرمایه کمپین "جایگزینی شاخص هم وزن به جای شاخص کل"را تشکیل داده‌اند و خواستار این هستند که اطلاعات تاریخی شاخص هم وزن به روزرسانی شود شاخص هم وزن نشانگر دقیق‌تری برای تغییرات بازار سهام است باید به عنوان شاخص اصلی بازار در نظر گرفته شود.
شاخص هم وزن
شاخص هم وزن از تاریخ 5 اسفند 93 توسط سایت مدیریت فناوری بورس در دسترس کاربران قرار گرفته است. این شاخص پس از درخواست فعالان بازار سرمایه مبنی بر واقعی نبودن شاخص کل طراحی و محاسبه شد. در این شاخص کلیه شرکتهای پذیرفته شده در بورس با وزنی برابر در محاسبه شاخص کل سهیم هستند. در واقع 5 درصد نوسان مثبت یک شرکت کوچک به اندازه 5 درصد نوسان مثبت بزرگترین شرکت بورس در این شاخص تاثیرگذار است.
در واقع در شاخص کل هم وزن شرکتهای پذیرفته شده در بورس با وزنی برابر در محاسبه شاخص کل سهیم هستند و نوسانات مثبت و منفی شرکتهای کوچک، به اندازه نوسان مثبت و منفی شرکتهای بزرگ در این شاخص تاثیرگذار است.
شاخص قیمت TEPIX
شاخص قیمت نیز یکی از اصلی‌ترین شاخص‌های بورس است. این شاخص بیانگر روند عمومی تغییر قیمت سهام همه شرکتهای پذیرفته در بورس اوراق بهادار است و برخلاف شاخص کل، سود تقسیمی شرکت‌ها در این شاخص لحاظ نمی‌شود. مثلا اگر شاخص قیمت بورس در مدت یکسال ۲۰ درصد رشد داشته باشد، به این معنی است که سطح عمومی قیمت‌ها در بورس نسبت به یکسال گذشته به طور متوسط ۲۰درصد رشد داشته است. تفاوت عمده این شاخص با شاخص کل این است که در شاخص قیمت، فقط قیمت سهام شرکتهای بورسی در فرمول شاخص مورد محاسبه قرار می‌گیرد، در صورتی که در شاخص کل علاوه بر قیمت، سود پرداختی سالیانه شرکت‌ها هم در محاسبه شاخص لحاظ میشود. در این شاخص نیز مثل شاخص کل، وزن شرکت‌ها در تاثیر آنها بر شاخص قیمت اهمیت دارد، یعنی هرچه شرکت بزرگتر باشد، تاثیر آن بر شاخص قیمت نیز بیشتر است.
شاخص سهام آزاد شناور TEFIX
پیش از آنکه درباره «شاخص سهام آزاد شناور» توضیح دهیم، لازم است مفهوم «سهام شناور آزاد» را مرور کنیم. سهام شناور آزاد(Free float) بخشی از سهام یک شرکت سهامی اطلاق میشود که دارندگان آن آماده عرضه و فروش آن بخش از سهام هستند و انتظار می‌رود در آینده‌ای نزدیک قابل معامله باشد. مالکان سهام شناور آزاد قصد ندارند با حفظ آن در مدیریت شرکت مشارکت کنند. برای محاسبه سهام شناور آزاد باید ترکیب سهامداران، بررسی و سهامداران راهبردی را مشخص کرد. سهامدار راهبردی، سهامدارانی هستند که در کوتاه مدت، قصد واگذاری سهام خود را نداشته و معمولاً می‌خواهند برای اعمال مدیریت خود، این سهام را حفظ کنند. به عنوان مثال سهام شناور آزاد شرکتهای مخابرات ایران و فولاد مبارکه به ترتیب برابر با پنج درصد و ۲۴درصد است.
شائبه‌ای که همواره از دستوری شدن بازار و بهره برداری‌های خاص شاخص کل وجود دارد این است که معاملات هماهنگ شده بلوکی در سهامی که بزرگ بوده و بیشترین تاثیر را در شاخص کل دارد باعث میشود تا کلیت بازار بصورت تصنعی مثبت گزارش شود به طوری که در شاخص هم وزن این امکان وجود ندارد تنها با معاملات مثبت تعدادی سهام انگشت شمار کلیت بازار مثبت ارزیابی می گردد.
با همه این موارد شاید پیشنهادی که بیشتر مورد توجه اهالی بازار بوده است قرار گرفتن شاخص هم وزن بعنوان شاخص اصلی ارزیابی بازار و شاخص کل بعنوان شاخص جانبی باشد.
شاخص هم وزن پس از رونمایی با 10 هزار واحد در میانه‌ی اسفند 93 توانسته تا به امروز نزدیک به 77 درصد رشد داشته است و به رقم 17700 واحد برسد به طوری که در مدت مشابه همان سال شاخص کل تنها 29 درصد افزایش را ثبت کرده است.
به نظر می‌رسد با توجه به اینکه از رونمایی شاخص هم وزن بیش از دو سال و 6 ماه می‌گذرد، داده و اطلاعات کافی جهت تحلیل پذیر بودن این شاخص فراهم گردیده است با توجه به این موضوع فرصت مناسبی ایجاد شده تا سازمان بورس با این تغییر مختصر نسبت به تمامی حواشی پیرامون بلوک‌زنی و شاخص سازی پایان دهد. علاوه بر این نگاه بیرونی به بازار نیز واقعی‌تر شده و اینگونه استنباط نمی‌گردد که سرمایه‌گذاران در بورس همگام با شاخص کل بایستی بازدهی کسب کنند.
در این دو سال روزهای منفی فراوانی در بازار سرمایه تجربه و شاهد بوده‌ایم، حتی تا 70 درصد نماد‌ها معاملات منفی را سپری می‌کردند اما شاخص کل با نوسان مثبت به کار خود پایان داده بود و همچنین برعکس این موضوع نیز صادق است. به گونه‌ای که اکثر نمادهای بازار معاملات مثبت را تجربه کرده‌اند اما شاخص عددی منفی را نمایش می داد. این تناقضات از هر دو سو باعث تاثیرات روانی منفی بر ذهن معامله گران شده و خصوصاً در روزهای منفی بازار ناراحتی آنان را دوچندان می‌کند چه بسا منجر به عدم تمرکز و اخذ تصمیمات اشتباه در معاملات افراد گردد.
امیدوارم مسئولان ذی ربط در راستای استاندارد شدن قوانین بازار سرمایه رفتن به سوی پیاده سازی سازوکار بین المللی در نهاد های مالی این تغییرات نه چندان دشوار را به زودی اعمال کرده و گامی مثبت در جهت بهبود شرایط بازار سرمایه بردارند.
سود سرمایه گذاری در بورس چقدر است؟
شاید برای شما هم این سوال پیش آمده است که بورس چیست و چگونه باید سرمایه گذاری در بورس را آموخت؟
بورس بازاری است که در ان دارایی های مختلف مورد معامله قرار می گیرد. از این رو، انواع بورس ها را میتوان به سه دسته ی کلی بورس کالا، بورس ارز و بورس اوراق بهادار طبقه بندی کرد...