همه شرکت های بزرگ و کوچک برای مدیریت مراودات مالی خود به یک برنامه حسابداری نیاز دارند. تاریخچه حسابداری در جهان نزدیک به ۶۰۰۰ سال قدمت دارد و تاریخ نخستین مدارک کشف شده حسابداری به ۳۶۰۰ سال قبل از میلاد برمی گردد. پیشینه حسابداری در ایران نیز به نخستین تمدنهایی بر می گردد که دراین سرزمین پا گرفت، و مدارک حسابداری بدست آمده با ۲۵ قرن قدمت، گواه بر پیشرفت این دانش در ایران باستان است.
در طول تاریخ، روشهای حسابداری متوع و متعددی برای اداره امور حکومتی و انجام دادن فعالیتهای اقتصادی ابداع شد، که در پاسخ به نیازهای زمان، سیر تحولی و تکاملی داشته است. ممیزی املاک در تمدن ساسانی(در جریان اصلاحات انوشیروان، به منظور تشخیص مالیاتهای ارضی، کلیه زمینهای مزروعی کشور ممیزی و مشخصات آن از جمله مساحت، نوع زمین و نوع محصول در دفتری ثبت می گردید.) و تکامل حسابداری برای نگهداری حساب درآمد و مخارج حکومتی در دوران سلجوقیان(نگارش اعداد را به صورت علایمی کوتاه شده از نام اعداد عربی، حساب سیاق می نامند.
حسابداری سیاق که احتمالا در دوران سلجوقیان تکامل یافته، روشی است که بر اساس آن، حساب جمع و خرج هر ولایت در دفتر مربوط به ان ولایت ثبت و در عین حال یک دفتر اصلی در مرکز نگهداری می شده است که خلاصه جمع و خرج هر ولایت به طور جداگانه در صفحات مربوط، در آن به خط سیاق نوشته می شده است. این روش در دوران قاجاریه تکمیل شد و کتب خمسه(دفاتر پنج گانه) برای گروههای عمده مخارج نیز نگهداری می شده است و نگهداری حساب فعالیتهای بازرگانی به حساب سیاق، نمونه های بارز و پیشرفته آن است.
با این حال حسابداری نوین( دوطرفه) همانند بسیاری از دانشهای کاربردی دیگر، به همراه ورود فراورده های صنعتی و رسوخ موسسات و شرکتهای خارجی به ایران راه یافت. و در جریان تحولات اقتصادی _اجتماعی صد سال گذشته با پیدایش سازمانهای جدید دولتی و خصوصی (سهامی عام و سهامی خاص) و دگرگونی شیوه های تولید و توزیع بسیار پیشرفت کرد.
برنامه حسابداری ابزاریست که مدیران مالی و حسابدار ها به کمک آن می توانند پرداخت مالیات متعلقه حقوق کارکنان، ارسال لیست بیمه کارکنان و پرداخت حق بیمه ها، پرداخت مالیات ارزش افزوده و ارسال اظهار نامه، ارسال گزارشات خرید و فروش فصلی، ارسال اظهارنامه مالیات عملکرد و... را انجام دهند.
نرم افزار حسابداری قیاس جزو بهترین نرم افزار های حسابداری موجود در بازار با بیش از 20 سال سابقه فعالیت در حوزه تولید نرم افزار های پکپارچه مالی و ارائه دهنده راهکارهای مالی و حسابداری مطمئن تولیدی و بازرگانی و خدماتی و مالی و جامع و فروشگاهی می باشد.
برنامه حسابداری رایگان شخصی قیاس با بیش از 20هزار نصب فعال بسیار مورد استقبال عموم افراد قرار گرفته است. همچنین شما می توانید برنامه فروشگاهی رایگان قیاس با نام قیاس شاپ را از کافه بازار دانلود کنید.
نرم افزار حسابداری شرکتی یک شاخه ویژه از نرم افزار حسابداری است که به حسابداری برای شرکت می پردازد، آماده سازی حساب نهایی و صورت گردش وجوه نقد، تحلیل و تفسیر نتایج مالی شرکت و حسابداری برای رویدادهای خاص مانند ادغام، جذب، آماده سازی تلفیقی و ترازنامه از وظایف حسابداری شرکتی است. یک شرکت دولتی معمولا به شرکتی گفته می شود که مجاز به ارائه اوراق بهادار ثبت نام خود (سهام، اوراق قرضه، و غیره) برای فروش به عموم مردم، به طور معمول از طریق بورس است، اما همچنین ممکن است شامل شرکت هایی که سهام بر ضد معامله شده (OTC) از طریق سازندگان بازار که استفاده از خدمات نقل قول غیر بورسی مانند OTCBB است باشد. اصطلاح "شرکت دولتی" نیز ممکن است به یک شرکت متعلق به دولت اشاره کند.
برای اینکه تفاوت حسابداری و حسابرسی را توضیح دهیم باید بگوییم وقتی فرآیند حسابداری به پایان میرسد، حسابرسی به قصد تعیین صحت و منصفانه بودن تصویر ارائه شده از حسابها، آغاز میشود. حسابداری یعنی عمل ثبت و حفظ اسناد و مدارک، و تهیه و ارائهی صورتهای مالی. حسابداری برای پیگیری تراکنشهای مالی شرکت ها توسط خودشان انجام میشود. حسابداری، زبان کسب و کار است، چرا که ابزاری است برای گزارشگری مالی شخصیتهای انتفاعی و غیرکسب و کاری.
از سوی دیگر، حسابرسی عبارت است از فعالیت تاییدکنندگی و ارزشیابی صورتهای مالی. حسابرسی با هدف بررسی و تایید اعتبار اسناد و مدارک مالی آماده شده توسط کارمندان بخش حسابداری مؤسسه صورت میگیرد. بنابراین، تعیین کنندهی اعتبار و پایایی اطلاعات حسابداری است.
حسابرسی، بررسی گزارش مالی شرکت (بهصورتیکه در گزارش سالانه ارائه شده) توسط فردی مستقل از شرکت است. گزارش مالی شامل ترازنامه، صورت درآمد، صورت تغییرات در حقوق صاحبان سهام (statement of changes in equity)، صورت گردش نقدی (cash flow statement) و یادداشتهایی شامل خلاصهای از سیاستهای مهم حسابداری و سایر یادداشتهای توضیحی است.
مدیریت شرکت موردنظر، گزارش مالی شرکت را تهیه میکند. گزارش مالی باید براساس الزامات قانونی و استانداردهای گزارشگری مالی تهیه شود.
حسابرسان با شناخت و درکی که (باتوجه به مسائل اقتصادی و صنعتیای که ممکن است درطول دورهی گزارشگری بر آن کسبوکار اثر گذاشته باشد) از فعالیتهای شرکت به دست آوردهاند، بررسی خود را شروع میکنند.
حسابرسان دربارهی هریک از فعالیتهای اصلی فهرستشده در گزارش مالی، هرگونه ریسکی را که میتواند اثر قابلتوجهی بر وضعیت مالی یا عملکرد مالی شرکت بگذارد و همچنین بعضی از اقداماتی را (که کنترلهای داخلی نامیده میشوند) که شرکت برای کاهش آن ریسکها در پیش گرفته است، شناسایی و ارزیابی میکنند.
حسابرسان میتوانند درمورد دامنهی کارهای حسابرسی خود با شرکت مربوطه بحث کنند. گاهی مدیران شرکت از آنها میخواهند برای حصول نتیجهآی معین فرآیندهای بیشتری انجام بدهند. حسابرسان باید استقلال خود را حفظ کنند تا بررسیها و قضاوتهای آنها عینی و بیطرفانه باشد. حسابرسان بسته به ریسکها و پایشهایی که شناسایی کردهاند، نوع و گستردگی فرایندهای حسابرسی را تعیین میکنند. این فرایندها میتواند شامل موارد زیر باشد:
در بیشتر موارد، یکی از نخستین سؤالاتی که توسط افراد علاقهمند به کار در رشتههای حسابداری پرسیده میشود این است که چه تفاوتی میان حسابداری و حسابرسی وجود دارد. گرچه این دو حرفه شبیه هم هستند و اغلب با هم اشتباه گرفته میشوند، ولی تفاوتهای قابلتوجهی میان حسابداری و حسابرسی وجود دارد.
حسابرسان گاهی بسیاری از کارهای حسابداران را انجام میدهند و گاهی مسئولیتهای بسیار متفاوتی دارند. گرچه حسابرسان و حسابداران شباهتها و تفاوتهایی دارند، ولی بسیاری از شرکتها از این افراد بهجای یکدیگر استفاده میکنند. پس دقیقا چه تفاوتی میان حسابدار و حسابرس وجود دارد؟ بهترین پاسخ این است که گرچه هر دو حرفه مسئول فرایندهای حسابداری شرکت هستند، ولی بهطورکلی حسابرس، مسئول بررسی کارهای حسابدار است.
حسابدارها مسئول رسیدگی به معاملات مالی روزانهی شرکت یا کسبوکار هستند. وظایف آنها موارد گوناگونی را پوشش میدهد و از درآمدهای ورودی تا پرداختهای خروجی را شامل میشود. حسابدارها میتوانند مسئول انجام محاسبات لیست حقوق و کسر مالیات، پرداخت به فروشندگان، انجام پرداختهای نقدی، چکی و الکترونیکی، تهیهی صورتهای مالیاتی و تطبیق دفاتر در پایان سال باشند. البته وظایف حسابدار، بسته به اینکه او چه نوع حسابداری است متفاوت است. برای نمونه، وظایف حسابدار مالیاتی با وظایف حسابدار کل (general accountant) تفاوت بسیار زیادی دارد.
این دو حرفه به همان اندازه که شبیه یکدیگرد، تفاوتهایی نیز با هم دارند:
حسابداران معمولا کارمندان شرکتی هستند که برای آن کار میکنند، درحالیکه حسابرسان معمولا توسط شرکت دیگری، برای بررسی درستی کارهای حسابدار استخدام میشوند. گرچه همیشه اینطور نیست، ولی بهطورکلی حسابرس هیچ ارتباط مالیای با شرکت ندارد.
حسابدار کارهای خود را بهصورت روزانه انجام میدهد، درحالیکه حسابرس معمولا کارهای حسابداری سهماهه یا سالانه را انجام میدهد. حسابرسان معمولا در شرایط خاص، مثلا مشکوک شدن به تقلب، به شرکت آورده میشوند.
استانداردهای حسابداری بینالمللی بر کارهای حسابداران حاکم است، ولی کارهای حسابرسان باید براساس استانداردهای حسابرسی انجام شود.
استخدام حسابدار در شرکت ضروری است ولی استخدام حسابرس، گزینهای اختیاری است.
حسابداران در پایان سال صورتهای مالی شرکت را تنظیم میکنند. این صورتهای مالی، تصویری از ثبات مالی شرکت را ارائه میدهد. ولی حسابرس صورتهای مالی را بررسی و درستی آنها را مشخص میکند.
هر دو حرفهی حسابداری و حسابرسی برای کسانی که از کارکردن با ارقام لذت میبرند، ایدهآل هستند. گرچه درک تفاوت میان حسابداری و حسابرسی مهم است، ولی اگر قصد دارید مدرک کارشناسی ارشد حسابداری یا مدرک حسابدار عمومی گواهیشده (CPA) دریافت کنید، به احتمال زیاد در مقاطع مختلف زندگی حرفهای خود میتوانید در هر دو حرفهی حسابداری و حسابرسی فعالیت کنید.
از نکات بالا معلوم می شود که معمولا حسابرسی وقتی به عمل می آید که کار حسابداری پایان یافته باشد و حسابرس حساب هایی را که دیگران تنظیم کرده اند مورد رسیدگی قرار می دهد تا بتواند خود را متقاعدکند که آن حسابها صحیح و مطابق با واقعیت تهیه شده اند.